Dwangklachten, ook wel obsessieve-compulsieve stoornis genoemd, bestaan uit dwanggedachten en dwanghandelingen.

Dwanggedachten (of obsessies) zijn gedachten die zich opdringen en angst of spanning oproepen. Bij smetvrees kunnen dat bijvoorbeeld gedachten zijn aan vuil, bacteriën, ontlasting of urine, waar je al dan niet mee in aanraking bent gekomen. Bij controledwang is er bijvoorbeeld een steeds terugkerende twijfel of je het gas wel echt hebt uitgedraaid, of de deur echt op slot is, of je niet iemand hebt aangereden, of je alles wel bij je hebt, etc. Andere voorbeelden van dwanggedachten zijn een obsessieve twijfel aan je relatie of aan je geaardheid of telkens terugkerende ‘verboden’ seksuele of godslasterlijke gedachten.

Dwanghandelingen

Dwanghandelingen zijn over het algemeen de handelingen die je ‘moet’ uitvoeren om de angst en spanning die door de gedachten zijn opgeroepen te neutraliseren. Maar soms zijn er geen duidelijke gedachten , maar komt het ‘moeten’ doen van handelingen voort uit een gevoel dat iets ‘niet goed’ of ‘niet compleet’ is. Voorbeelden van handelingen zijn veelvuldig handenwassen en schoonmaken, het telkens opnieuw controleren of de deur dicht is of het gas uit, terugrijden om te kijken of je niemand hebt aangereden, spullen recht zetten, alles wat je links doet ook rechts doen, etc. Handelingen kunnen ook de vorm aannemen van tellen of ‘corrigerende’ gedachten.

Het uitvoeren van de handelingen heft de spanning op voor een kort moment, maar de spanning komt al snel weer terug. Op de lange termijn heeft het toegeven aan de handelingen een averechts effect. Het versterkt de dwang.

Dwangklachten en EFT

De resultaten van EFT bij dwang zijn wisselend. Belangrijk is dat je inzicht krijgt in het werkingsmechanisme van de dwang en dat je probeert zo min mogelijk de handelingen uit te voeren. EFT kan hierbij ondersteunend werken.

Met EFT kan je de spanning die optreedt bij het uitstellen van de dwanghandelingen verminderen. Ook kun je EFT inzetten om je zelfvertrouwen, en het vertrouwen dat je de dwang kunt overwinnen te vergroten.
Daarnaast is het mogelijk om te werken aan eventueel dieperliggende oorzaken van de dwang. Maar dit lukt vaak pas als de ergste dwang onder controle is. Het oplossen van onderliggende problematiek leidt ook niet automatisch tot het oplossen van de dwang. Het leren uitstellen van en uiteindelijk stoppen met de dwanghandelingen is over het algemeen het belangrijkste onderdeel van de behandeling.

De website OCDnet geeft uitgebreide informatie over dwang en aanverwante stoornissen.