• Trauma en posttraumatische stress

“Ik was verlamd van angst”
“Ik stond als aan de grond vastgenageld”

Soorten trauma’s

Bij het onderwerp trauma denken mensen vaak aan heftige gebeurtenissen zoals natuurrampen, oorlogssituaties of aan mensen die misbruikt of mishandeld zijn in hun jeugd. Maar elke gebeurtenis die als naar, heftig en pijnlijk wordt ervaren is een traumatische ervaring en afhankelijk van je instinctieve reactie tijdens deze gebeurtenis kan dit tot posttraumatische stress leiden.

Een trauma kan ontstaan uit een eenmalige, acute en heftige gebeurtenis, het zogenaamde shocktrauma. Kenmerkend is dat de gebeurtenis schokkend, onvoorspelbaar en overweldigend is en je niet in staat bent om doeltreffend te reageren.
Voorbeelden van een shocktrauma zijn:
een (auto)ongeluk, een verkrachting, het verlies van een dierbare, een miskraam.

Je kan ook getraumatiseerd raken door meerdere gebeurtenissen verspreid over een langere tijd, het zogenaamde ontwikkelingstrauma. Hierbij is vaak sprake van langdurig geweld, gevaar, dreiging of seksueel misbruik.
Voorbeelden hiervan zijn:
opgroeien in een gezin met een alcoholverslaafde of gewelddadige ouder, wonen in een oorlogsgebied, slachtoffer van loverboy.

(Jonge) Kinderen kunnen snel overweldigd worden door gebeurtenissen en zijn daardoor extra gevoelig voor het ontwikkelen van een trauma. Een onschuldig lijkende operatie bijvoorbeeld kan nachtmerries tot gevolg hebben. En ook een boze reactie van een volwassene kan een (jong) kind volledig overweldigen. Omdat dit soort gebeurtenissen regelmatig voorkomt, leggen we niet snel de link met een mogelijk trauma.

Posttraumatische stress

Als je een traumatische gebeurtenis niet goed hebt verwerkt kan je daar veel last van krijgen. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, gebeurt dit niet altijd direct of kort na de heftige gebeurtenis. De symptomen kunnen blijven sluimeren en in de loop van de jaren (zelfs tientallen jaren) toenemen. Tijdens een stressvolle periode of als gevolg van een andere gebeurtenis, kunnen ze dan zonder waarschuwing de kop opsteken. Hierdoor kan een schijnbaar onbelangrijke gebeurtenis een volslagen onbegrepen reactie tot gevolg hebben.

De symptomen van posttraumatische stress zijn heel divers en variëren van mild tot ernstig. Zij kunnen zich uiten in o.a.:

  • indringende beelden/flashbacks
  • extreme gevoeligheid voor licht en geluid
  • overdreven emotionele en schrikreacties
  • nachtmerries, nachtelijke angsten, slaapproblemen
  • snelle stemmingswisselingen (z.a. razernij, woedeaanvallen, schaamte)
  • gemakkelijk en vaak totaal gestrest worden
  • paniekaanvallen, angsten, fobieën
  • hyperactiviteit
  • vermijdend gedrag (bepaalde omstandigheden uit de weg gaan)
  • depressieve stemmingen
  • regelmatige huilbuien
  • overdreven of juist verminderde seksuele activiteit
  • geheugenverlies of vergeetachtigheid
  • onmogelijkheid met anderen een band op te bouwen, een verbintenis aan te gaan
  • angst om gek te worden
  • angst om dood te gaan
  • overdreven verlegenheid
  • verminderde belangstelling voor het leven
  • gevoelens van onverschilligheid,
  • het gevoel van “levend dood” zijn
  • gevoelens van hulpeloosheid
  • voortdurend op je hoede zijn
  • problemen met het immuunsysteem
  • lichamelijke klachten waarvoor geen aantoonbare lichamelijke oorzaak te vinden is zoals:
    hoofdpijn, nek- en rugproblemen, astma, spijsverteringsproblemen, een spastische dikke darm, een ernstige vorm van premenstrueel syndroom, chronische vermoeidheid

Trauma, posttraumatische stress en EFT

Met EFT kunnen de vastzittende emoties en spanningen (de “bevroren delen”) van de traumatische gebeurtenis(sen) alsnog worden verwerkt. Een EFT-therapeut kan je begeleiden om dit proces op een veilige en milde manier te doorlopen, zonder dat je je trauma in alle hevigheid hoeft te herbeleven.

Aan traumatiserende gebeurtenissen valt vaak niet te ontkomen, maar je hoeft er niet je leven lang onder gebukt te gaan.